Τι Είναι η Μεγαλοσύνη;
του Λ. Ρον Χάμπαρντ
Σύγκρουση ή ανεκτικότητα, συνεργασία ή εναντίωση, αγάπη ή μίσος – αυτά είναι τα ερωτήματα της καθημερινής ζωής αλλά και των διεθνών σχέσεων. Σε αυτό το άρθρο, που χρονολογείται από την άνοιξη του 1966, ο Λ. Ρον Χάμπαρντ θέτει το εξής ερώτημα: Όταν κάποιος αποτελεί αντικείμενο μίσους, ποια είναι η απάντηση για να είναι ευτυχισμένος;
Το δυσκολότερο καθήκον που μπορεί κάποιος να έχει είναι να εξακολουθεί να αγαπάει τους συνανθρώπους του παρά τους λόγους για τους οποίους δε θα έπρεπε να τους αγαπάει.
Και το αληθινό σημάδι πνευματικής υγείας και μεγαλοσύνης είναι το να εξακολουθεί να τους αγαπάει.
Για όποιον μπορεί να το πετύχει αυτό, υπάρχει αστείρευτη ελπίδα.
Για όσους δεν μπορούν, υπάρχει μόνο λύπη, μίσος και απόγνωση. Και αυτά δεν είναι τα στοιχεία που συνθέτουν τη μεγαλοσύνη ή την πνευματική υγεία ή την ευτυχία.
Μια πρωταρχική παγίδα είναι το να ενδίδεις σε καλέσματα μίσους.
Υπάρχουν εκείνοι που σε διορίζουν εκτελεστή τους. Μερικές φορές χρειάζεται να δράσουμε εναντίον κάποιου για χάρη της ασφάλειας των άλλων. Αλλά δε χρειάζεται να τον μισούμε κιόλας.
Το να κάνεις το καθήκον σου χωρίς να εξοργίζεσαι με τους άλλους που προσπαθούν να σ’ εμποδίσουν είναι σημάδι μεγαλοσύνης, καθώς και πνευματικής υγείας. Και μόνο τότε μπορείς να είσαι ευτυχισμένος.
Η επιδίωξη κάθε επιθυμητής αρετής στη ζωή είναι ένας ευγενικός σκοπός. Και η αρετή εκείνη που είναι πιο δύσκολο ν’ αποκτήσουμε –και η πιο αναγκαία– είναι το ν’ αγαπάμε τους συνανθρώπους μας, παρά τις όποιες αφορμές να πράξουμε το αντίθετο.
Αν υπάρχει κάποια άγια αρετή, αυτή δεν είναι το να συγχωρείς. Η «συγχώρεση» αποδέχεται την κακία της πράξης. Δεν υπάρχει λόγος να την αποδεχτείς. Επιπλέον, χρειάζεται να χαρακτηρίσεις μια πράξη ως κακή για να τη συγχωρέσεις. Η «συγχώρεση» είναι μια ενέργεια πολύ κατώτερου επιπέδου και έχει μάλλον επικριτικό χαρακτήρα.
Αληθινή μεγαλοσύνη σημαίνει απλώς ν’ αρνείσαι να αλλάξεις στάση, ερχόμενος αντιμέτωπος με τις κακόβουλες πράξεις που έγιναν εις βάρος σου – κι εκείνος που είναι στ’ αλήθεια σπουδαίος αγαπάει τους συνανθρώπους του επειδή τους καταλαβαίνει.
Στο κάτω κάτω, βρίσκονται όλοι στην ίδια παγίδα. Κάποιοι έχουν ξεχάσει αυτό το γεγονός, κάποιοι έχουν τρελαθεί εξαιτίας του, κάποιοι άλλοι πράττουν σαν εκείνους που τους πρόδωσαν. Αλλά όλοι τους, όλοι, βρίσκονται στην ίδια παγίδα – οι στρατηγοί, οι οδοκαθαριστές, οι πρόεδροι, οι παράφρονες. Ενεργούν με τον τρόπο που ενεργούν επειδή όλοι υπόκεινται στις ίδιες σκληρές πιέσεις αυτού του σύμπαντος.
Κάποιοι από εμάς υπομένουμε αυτές τις πιέσεις και εξακολουθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας. Κάποιοι άλλοι έχουν από καιρό υποκύψει και ωρύονται, βασανίζουν και κομπάζουν σαν τρελές ψυχές που είναι.
Μπορούμε τουλάχιστον να κατανοήσουμε το ένα γεγονός: ότι η μεγαλοσύνη δεν πηγάζει από τους άγριους πολέμους ή από το να είσαι γνωστός. Πηγάζει από το να διατηρείς την ευπρέπειά σου, να συνεχίζεις να βοηθάς τους άλλους ό,τι κι αν κάνουν ή σκέφτονται ή λένε, και παρά τις όποιες βάρβαρες πράξεις εναντίον σου, να εμμένεις χωρίς ν’ αλλάζεις τη βασική σου στάση απέναντι στον Άνθρωπο.
Σ’ αυτό τον βαθμό, η αληθινή μεγαλοσύνη εξαρτάται από την απόλυτη σοφία. Οι άνθρωποι κάνουν αυτά που κάνουν επειδή είναι αυτό που είναι: παγιδευμένα όντα, συνθλιμμένα κάτω από έναν αβάσταχτο ζυγό. Κι αν έχουν τρελαθεί και διατάζουν την ισοπέδωση ολόκληρων κρατών λόγω εσφαλμένης εκτίμησης των καταστάσεων, ακόμη και τότε μπορούμε να κατανοήσουμε το γιατί και μπορούμε επίσης να κατανοήσουμε την έκταση της παραφροσύνης τους. Γιατί να πρέπει ν’ αλλάξεις στάση και ν’ αρχίσεις να μισείς, μόνο και μόνο επειδή οι άλλοι έχασαν τον εαυτό τους και η μοίρα τους είναι πολύ σκληρή για να την αντιμετωπίσουν;
Η δικαιοσύνη, ο οίκτος, η συγχώρεση, όλα αυτά είναι ασήμαντα μπροστά στην ικανότητα να μην αλλάζουμε στάση παρά τις όποιες αφορμές ή τις επιταγές να το κάνουμε.
Πρέπει να αναλαμβάνουμε δράση, πρέπει να διαφυλάσσουμε την τάξη και την ευπρέπεια. Αλλά δε χρειάζεται ούτε να μισούμε ούτε να ζητάμε εκδίκηση.
Είναι αλήθεια ότι τα όντα έχουν αδυναμίες και διαπράττουν λάθη. Ο Άνθρωπος είναι κατά βάση καλός, αλλά μπορεί να δράσει με κακό τρόπο.
Δρα με κακό τρόπο μόνο όταν αυτά που κάνει, για χάρη της τάξης και της ασφάλειας των άλλων, γίνονται με μίσος. Ή όταν βασίζει τους κανονισμούς του μόνο στην ασφάλεια του ίδιου, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του κανέναν άλλο· ή, ακόμη χειρότερα, όταν οι ενέργειές του πηγάζουν καθαρά από μια τάση για σκληρότητα.
Το να μην έχεις καθόλου τάξη είναι παράλογο. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στα υπάρχοντα και στο περιβάλλον ενός παράφρονα για να το καταλάβουμε. Ο ικανός άνθρωπος έχει τα πράγματά του σε τάξη.
Όταν σε μια φυλή κυριαρχεί η βαρβαρότητα εν ονόματι της πειθαρχίας, τότε αυτή η φυλή έχει διδαχθεί να μισεί. Κι αυτή η φυλή είναι καταδικασμένη.
Το πραγματικό μάθημα είναι να μάθεις ν’ αγαπάς.
Αυτός που θα περάσει τη ζωή του σώος και αβλαβής πρέπει να μάθει το εξής: Ποτέ μη χρησιμοποιείς κάτι που σου έκαναν ως αφορμή για να μισήσεις. Ποτέ μη ζητάς εκδίκηση.
Χρειάζεται αληθινή δύναμη για ν’ αγαπάς τον Άνθρωπο. Και να τον αγαπάς παρ’ όλα τα καλέσματα που σε ωθούν να κάνεις το αντίθετο, παρ’ όλες τις προκλήσεις και όλες τις αφορμές για τις οποίες δε θα ’πρεπε να τον αγαπάς.
Η ευτυχία και η δύναμη διαρκούν μόνο στην απουσία του μίσους. Το να μισείς και μόνο είναι ο δρόμος προς την καταστροφή. Το ν’ αγαπάς είναι ο δρόμος προς τη δύναμη. Το ν’ αγαπάς, ό,τι κι αν έχει συμβεί είναι το μυστικό της μεγαλοσύνης. Και μπορεί κάλλιστα να είναι το μεγαλύτερο μυστικό σ’ αυτό το σύμπαν.