Μια Εισαγωγή στην Επιστημονική Φαντασία
από τον Λ. Ρον Χάμπαρντ
(συνέχεια)

Όταν αναμειγνύεις την επιστημονική φαντασία με τη φαντασία, δεν προκύπτει ένα καθαρό είδος. Αυτά τα δύο, για έναν επαγγελματία, είναι ξεχωριστά είδη. Παρατηρώ σήμερα ότι υπάρχει μια τάση ανάμειξής τους και μιας μετέπειτα δικαιολόγησης του αποτελέσματος αποκαλώντας το «επινοητική φαντασία». Στην πραγματικότητα δεν αναμειγνύονται καλά: η επιστημονική φαντασία, για να είναι πιστευτή, πρέπει να βασίζεται σε αληθοφανή πράγματα σε κάποιον βαθμό. Η φαντασία δε θέτει κανέναν περιορισμό. Η συγγραφή επιστημονικής φαντασίας χρειάζεται προσοχή από την πλευρά του συγγραφέα. Η συγγραφή φαντασίας είναι παιχνιδάκι. (Στη φαντασία, ένας τύπος δεν έχει ξίφος στο χέρι του· μπαμ, εμφανίζεται ένα μαγικό ξίφος στο χέρι του.) Αυτό δε σημαίνει ότι το ένα είδος είναι καλύτερο από το άλλο. Είναι απλώς πολύ πολύ διαφορετικά είδη από την άποψη του επαγγελματία.

Αλλά υπάρχει και κάτι περισσότερο: η επιστημονική φαντασία, ιδίως στη Χρυσή Εποχή της, είχε μια αποστολή. Φυσικά, δεν μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό των φίλων μου απ’ αυτή την περίοδο. Όμως, από τον Κάμπελ και τις «ανάλαφρες» συζητήσεις με άλλους συγγραφείς της εποχής, αποκτούσε κανείς την πολύ ισχυρή εντύπωση ότι έκαναν πολύ σοβαρό έργο στην προώθηση της ιδέας να πάει ο άνθρωπος στ’ άστρα.

Στην αρχή εκείνης της εποχής η επιστημονική φαντασία θεωρούνταν κάπως σαν το ενοχλητικό παραπαίδι στον κόσμο της λογοτεχνίας. Ακόμα χειρότερα, όμως, η ίδια η επιστήμη δε λάμβανε την προσοχή ή τις επιχορηγήσεις ή τα κυβερνητικά κονδύλια που θα έπρεπε να έχει λάβει. Πρέπει να υπάρχει πολύ ενδιαφέρον και ζήτηση από το κοινό πριν να δώσουν οι πολιτικοί τη χρηματοδότηση που χρειάζεται για να «εκτοξευτεί» ένα θέμα.

Η ομάδα συγγραφέων του Κάμπελ αποτελούνταν από αστέρια. Μεταξύ τους υπήρχαν κορυφαία ονόματα. Αυτοί βελτίωσαν τη λογοτεχνική ποιότητα του είδους. Και ξεκίνησαν την έκρηξη της ευρύτερης δημοτικότητάς του.

Έναν χρόνο περίπου μετά από την αρχή της Χρυσής Εποχής, θυμάμαι ότι πήγα σε ένα επιστημονικό τμήμα ενός μεγάλου πανεπιστημίου. Ήθελα κάποια δεδομένα για την κυτταρολογία για τις δικές μου σοβαρές έρευνες. Με υποδέχτηκαν ευγενικά και μου έδιναν τις παραπομπές, όταν παρατήρησα ότι η αίθουσα σιγά σιγά γέμιζε. Και όχι με σπουδαστές, αλλά με καθηγητές και κοσμήτορες. Είχε διαδοθεί η φήμη στα γραφεία για το ποιος βρισκόταν στο τμήμα βιολογίας, και προτού το καταλάβω έσφιγγα πολλά χέρια ανθρώπων με χαμογελαστά πρόσωπα. Και τι ήθελαν να μάθουν; Τι πιστεύω εγώ γι’ αυτή ή την άλλη ιστορία. Και μήπως είχα δει τον τάδε ή τον δείνα συγγραφέα πρόσφατα. Και πώς ήταν ο Κάμπελ;

Αυτοί είχαν μία λογοτεχνία! Την επιστημονική φαντασία!

Και ήταν περήφανοι γι’ αυτήν!

Για λίγο, πριν και μετά τον Βʹ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχα πολύ στενή σχέση με τους επιστήμονες της νέας εποχής, τα παλικάρια που έφτιαξαν τη βόμβα, που άρχιζαν να σκέφτονται περί πυραύλων. Ήταν όλοι τους λάτρεις της επιστημονικής φαντασίας. Και πολλοί από τους καλύτερους επιστήμονες που υπήρχαν έγραφαν επίσης επιστημονική φαντασία ως πάρεργο.

Το 1945 συμμετείχα σε μια συνάντηση παλιών επιστημόνων και φίλων της επιστημονικής φαντασίας. Η συνάντηση ήταν στο σπίτι του αγαπημένου μου φίλου, του ασύγκριτου Μπομπ Χαϊνλάιν. Ξέρετε για ποιο πράγμα θα μιλούσαν; Πώς να στείλουν τον άνθρωπο στο διάστημα αρκετά σύντομα, έτσι ώστε να του αποσπάσουν την προσοχή και να μην κάνει άλλους πολέμους στη Γη. Αυτοί ήταν οι τύποι που είχαν την πρόσβαση στην κυβέρνηση και την εξουσία να το κάνουν! Κοντεύουμε να το καταφέρουμε. Οι επιστήμονες έκαναν τον άνθρωπο να φτάσει στο διάστημα και κατάφεραν ακόμα και τους Ρώσους να συνεργαστούν για λίγο.

Δεν μπορεί κανείς να συνεχίσει να ζει αφελώς, πιστεύοντας ότι όλα συμβαίνουν κατά τύχη, ότι τα γεγονότα απλώς ακολουθούν γεγονότα, ότι υπάρχει μια φυσική σειρά πραγμάτων και ότι όλα θα πάνε καλά με κάποιον τρόπο. Αυτό δεν είναι επιστήμη. Αυτό είναι μοίρα, κισμέτ, και είμαστε πίσω στον κόσμο της φαντασίας. Όχι, τα πράγματα όντως σχεδιάζονται. Η Χρυσή Εποχή της επιστημονικής φαντασίας που ξεκίνησε με τον Κάμπελ και το Astounding Science Fiction τράβηξε αρκετά το ενδιαφέρον του κοινού και είχε αρκετό αναγνωστικό κοινό ώστε να ωθήσει τον άνθρωπο στο διάστημα. Σήμερα ακούτε κορυφαίους επιστήμονες να μιλάνε με τον τρόπο που εμείς συνηθίζαμε να μιλάμε σε ανεπίσημες συζητήσεις μας πριν από πολύ καιρό.

Ο Κάμπελ έκανε αυτό που ξεκίνησε να κάνει. Όσο είχε την πρώτη του γυναίκα και άλλους δίπλα του να του υπενθυμίζουν ότι η επιστήμη είναι για τους ανθρώπους, ότι δεν έχει νόημα να στέλνεις μηχανήματα στο διάστημα για χάρη των μηχανημάτων, ότι δε σημαίνει τίποτα να πας στο διάστημα αν η αποστολή δεν έχει και κάποια σχέση με τους ανθρώπους, αυτός συνέχιζε να κερδίζει. Επειδή ήταν πολύ έξυπνος άνθρωπος και ένας σπουδαίος και πολύ υπομονετικός εκδότης. Αφότου έχασε την πρώτη του σύζυγο, την Ντόνια, το 1949 –η οποία παντρεύτηκε τον Τζορτζ Ο. Σμιθ– κι αφότου έπαψε πια να έχει έναν περίγυρο που τον έκανε να κρατάει το ανθρώπινο στοιχείο μέσα στις ιστορίες, κι όταν δεν είχε πια την αρχική συγγραφική του ομάδα, άφησε το περιοδικό του να ξεπέσει, και, όταν τελικά αυτό μετονομάστηκε σε Analog, η βασιλεία του τελείωσε. Όμως η Χρυσή Εποχή τον είχε εκτοξεύσει σ’ ένα ανώτερο επίπεδο παραγωγής. Οπότε ο Κάμπελ νίκησε στο τέλος.

Όταν άρχισα να γράφω αυτό το μυθιστόρημα, ήθελα να γράψω καθαρά επιστημονική φαντασία. Και όχι σύμφωνα με την παλιά παράδοση. Οι διατυπώσεις και τα στιλ είχαν αλλάξει, οπότε έπρεπε να εκσυγχρονιστώ κι εγώ και να εκσυγχρονίσω τα στιλ και τα πρότυπα. Για να δείξω ότι η επιστημονική φαντασία δεν είναι επιστημονική φαντασία χάρη σε ένα συγκεκριμένο είδος πλοκής, αυτό το μυθιστόρημα περιέχει ουσιαστικά κάθε είδος ιστορίας που υπάρχει – αστυνομική, κατασκοπείας, περιπέτεια, γουέστερν, έρωτα, αεροπορικούς πολέμους, ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Όλα εκτός από φαντασία· απ’ αυτήν δεν υπάρχει τίποτα. Ο όρος «επιστήμη» περιλαμβάνει επίσης την οικονομία, την κοινωνιολογία και την ιατρική, όποτε αυτές σχετίζονται με υλικά πράγματα. Οπότε, περιλαμβάνονται κι αυτές εδώ.

Όταν κάποιος γράφει για περιοδικά, οι εκδότες (λόγω τους σχήματος του περιοδικού) τους αναγκάζουν να γράφουν συγκεκριμένο αριθμό λέξεων. Πάντα μπορούσα να το κάνω αυτό – είναι μια ικανότητα. Αλλά αυτή τη φορά αποφάσισα να μην κόψω τίποτα και απλώς να το αφήσω να κυλήσει όπως κυλούσε, όσο διατηρούνταν ο ρυθμός. Γι’ αυτό, μπορεί να κατέληξα να έχω γράψει το μεγαλύτερο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας που έχει γραφτεί ποτέ, από πλευράς αριθμού λέξεων. Οι ειδικοί –και υπάρχουν πολλοί για να το κάνουν αυτό– μπορούν να επαληθεύσουν αν ισχύει αυτό.

Μπορεί κάποιοι από τους αναγνώστες μου να εκπλήσσονται που δε συμπεριέλαβα τα δικά μου σοβαρά θέματα σ’ αυτό το βιβλίο. Δεν έγινε επειδή είχα την πρόθεση να μην τα συμπεριλάβω. Το μόνο που συνέβη ήταν ότι φόρεσα το καπέλο μου ως επαγγελματίας συγγραφέας. Επίσης δεν ήθελα να σκεφτεί κανείς ότι έκανα δημόσιες σχέσεις με τον Τύπο για τις άλλες σοβαρές μου δουλειές.

Υπάρχουν κάποιοι που θα κοιτάξουν αυτό το βιβλίο και θα πουν: «Βλέπετε; Σας το είπαμε ότι είναι μονάχα συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας!». Λοιπόν, ως ένας από την ομάδα συγγραφέων που βοήθησε να ξεκινήσει η πορεία του ανθρώπου προς τ’ άστρα, είμαι πολύ περήφανος που είμαι επίσης γνωστός ως συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. Έχετε δορυφόρους εκεί έξω, ο άνθρωπος έχει περπατήσει στο φεγγάρι, έχετε ανιχνευτικά σκάφη που πηγαίνουν στους πλανήτες, έτσι δεν είναι; Κάποιος έπρεπε να το ονειρευτεί αυτό, και πολλοί κάποιοι σαν εκείνους τους μεγάλους συγγραφείς της Χρυσής Εποχής και μεταγενέστερους χρειάστηκε να κάνουν πάρα πολλούς να ενδιαφερθούν γι’ αυτό προκειμένου να υλοποιηθεί.

Ελπίζω να το ευχαριστηθείτε αυτό το μυθιστόρημα. Είναι το μόνο που έγραψα μονάχα για δική μου διασκέδαση. Είναι, επίσης, προς εορτασμό της χρυσής επετείου του γάμου μου με τη μούσα. Πενήντα χρόνια επαγγελματίας – 1930-1980.

Και ως παλιός επαγγελματίας, σας διαβεβαιώνω ότι είναι καθαρά επιστημονική φαντασία. Όχι απλή φαντασία. Ακολουθεί τα χνάρια αυτού του είδους. Η επιστήμη είναι για τους ανθρώπους. Το ίδιο και η επιστημονική φαντασία.

Είστε έτοιμοι;

Αν όχι, ετοιμαστείτε.

Φύγαμε!

– Λ. Ρον Χάμπαρντ, Οκτώβριος 1980